روش های شناسایی فرش ایرانی چیست؟

اگر قصد خرید فرش ایرانی دارید و در شناسایی فرش ایرانی مشکل دارید در این مقاله همراه ما باشید با اطلاعاتی که در این مقاله ارائه می شود شما قادر خواهید بود که فرش اصیل ایرانی را تشخیص دهید. به جرات می توان گفت که فرش های ایرانی از اصیل ترین فرش ها در دنیا محسوب می شوند و به همین دلیل کسانی که به دنبال خرید فرش های ایرانی هستند باید راه های شناسایی فرش ایرانی را بدانند.

فرش ایرانی قدیمی ترین فرش جهان

نکته ای که پیش از شناسایی فرش ایرانی باید به آن توجه داشت این است که فرش های ایرانی از قدیمی ترین فرش های کشف شده در دنیا می باشند و برای اولین بار یک قالیچه آریایی معروف به قالی پازیریک که دارای نقش های هخامنشی بود در قبر یک فرمانروای سکایی در مغولستان کشف شد. قدمت این قالی بافته شده مربوط به دوره پارت ها و یا مادها می باشد. همچنین گزنفون مورخ یونانی در کتاب معروف خود به استفاده قالی در میان ایرانیان در قرن سوم و چهارم پیش از میلاد اشاره می کند.

شناسایی فرش ایرانی
فرش ایرانی در انواع مختلفی هستند که با توجه به طرح ها ، نقشه ها و الیافی که در بافت آنها به کار رفته است دارای ویژگی های خاص خود هستند. بدلیل وجود همین تنوع است که در موقع خرید فرش باید به اصل یا تقلبی بودن آن توجه شود. شناسایی فرش ایرانی نیز با توجه به تنوع فرش ها بسیار دشوار است ؛ در بسیاری از موارد ممکن است که در فرش های غیر اصل نیز از همان طرح ها و نقشه های فرش ایرانی استفاده شود که شناسایی فرش اصیل ایرانی را مشکل می کند.

از آنجا که فرش های ایرانی از فرش ها بسیار ارزشمند و پر تقاضا در بازار جهانی محسوب می شود در سال های اخیر در بسیاری از کشورها با استفاده از نقشه ها و طرح های ایرانی فرش هایی به اسم فرش ایرانی بافته و به بازار عرضه می شود. هر چند شناسایی فرش ایرانی برای افراد خبره و متخصص کار چندان سختی نیست ولی افراد عادی را در شناسایی فرش ایرانی اصیل دچار اشتباه می کند به همین دلیل است که در شناسایی فرش ایرانی باید به چند ویژگی خاص توجه شود.

نوع گره
بسیاری از فرش های ایرانی اصل دستباف هستند و به آسانی می توان از نوع گره کار رفته در فرش برای شناسایی اصالت آن استفاده کرد. فرش های اصیل ایرانی که دستباف هستند در قیاس با فرش های ماشینی و فرش هایی که اصیل نیستند از گره محکم تر برخوردار هستند که در عین ظرافتی خاص دارای استحکام است.

طرح و نقش
از نوع طرح به کار رفته در فرش نیز می توان برای شناسایی فرش ایرانی بهره برد. در فرش های ایرانی به طور معمول از طرح های اصیل و بومی استفاده می شود و اکثر فرش هایی که از چنین طرح هایی برخوردار هستند ایرانی هستند.

نوع الیاف برای شناسایی فرش ایرانی

یکی از راه های شناسایی فرش ایرانی توجه به نوع الیاف بکار رفته در آن است. در بافت اکثر فرش های ایرانی از پشم و یا ابریشم استفاده می کنند و نوع پشم و ابریشم به کار رفته در این فرش ها نیز از نوع طبیعی می باشند که از راه های مهم شناسایی فرش ایرانی اصل از غیر ایرانی محسوب می شود.

تنوع طرح و رنگ
یکی دیگر از راه های شناسایی فرش ایرانی اصل از سایر فرش ها ، توجه به تنوع طرح و رنگ به کار رفته در آن است. در اکثر فرش هایی ایرانی شاهد استفاده از طرح و رنگ های فراوانی هستیم. فرش های اصیل ایرانی از طرح های ظریف و بیشتری برخوردار هستند و به همین دلیل در بافت آن ها نیز از رنگ های بیشتری استفاده می شود.

 مشخصات درج شده در پشت فرش
یکی دیگر از راه هایی که برای شناسایی فرش ایرانی وجود دارد مشخصات درج شده در پشت فرش است. در فرش هایی که تقلبی هستند و دارای برگه مشخصات هستند معمولا اطلاعات دقیقی در مورد فرش وجود ندارد و به راحتی از این طریق به تقلبی بودن فرش می توان پی برد. در برخی از موارد نیز اطلاعاتی درج می شود که مبهم است و در آن محل بافت یا نوع الیاف به کار رفته به صورت واضح مشخص نمی شود. زمانی که مشاهده کردید فرشی چنین برگه ای با مشخصات نادقیق و مبهم دارد به احتمال زیاد فرش تقلبی است. اصولا اطلاعاتی که در اتیکت فرش درج می شوند شامل وزن فرش ، محل بافت فرش ، جنس الیاف به کار رفته در فرش ، تعداد گره و تراکم فرش است.

میزان پرزدهی
بررسی میزان پرزدهی نیز از روش های شناسایی فرش ایرانی محسوب می شود. فرش هایی که تقلبی می باشند به طور معمول دارای الیاف مرغوبی نیستند و به همین دلیل میزان پرزدهی در آن ها بسیار بالا می باشد.

 بیشتر بخوانید:

تاریخچه فرش ماشینی در ایران

مشخصات فنی فرش های ماشینی

شناسایی فرش تبریز
یکی از معروفترین های فرش ایرانی که بسیار پرطرفدار نیز هست فرش تبریز است. فرش تبریز مشتریان زیادی دارد و به همین دلیل کسانی که می خواهند فرش تبریز را خریداری کنند به دنبال راه هایی برای شناسایی این فرش هستند. در سال های اخیر بسیار مشاهده شده است که برخی از فرش ها را به جای فرش های اصیل تبریز در بازار عرضه کرده اند. یکی از ویژگی های مهم فرش تبریز این است که قالیبافان آن معمولا چندین نقشه مختلف را تلفیق می کنند و با استفاده از نقشه جدید طرح های زیبایی را خلق می کنند به همین دلیل شاید شاهد فرش هایی با اسم های مثل تبریز نقشه اصفهان ، تبریز نقشه کرمان و دیگر شهر ها باشیم. در فرش های سایر مناطق معمولا این حالت کم تر دیده می شود.

در قالی های تبریز شاهد رنگ های هماهنگ و متقارنی هستیم و اکثر قالی هایی که در این شهر بافته می شوند چشم نواز هستند و شاهد رنگ های ملایمی هستیم که همگی از قوانین یکنواخت پیروی می کنند فرش های تبریز در اصطلاح پوک نیز هستند و این هم به دلیل ظرافت بسیار بالای آن است. همچنین فرش تبریز از نظر دوام نیز به دو صورت سفارشی و تجاری هست.

شناسایی فرش قم
یکی دیگر از مهم ترین فرش های ایرانی که بسیار پرطرفدار است فرش قم است. برای شناسایی فرش های این شهر می توان از تکنیک کار بهره برد. روشی که برای بافت قالی های قم به کاربرده می شود به طور کامل منظم است. اگر به قالی های بافته شده در شهرهای دیگر دقت شود در پشت آن ها پودها ، تارها و گره ها تا حدودی بی نظمی وجود دارد اما برعکس در قالی های شهر قم شاهد چنین بی نظمی هایی نیستیم این قالی ها آن قدر با نظم بافته می شوند که در برخی از موارد چنین تداعی می شود که فرش ماشینی است.

قالی هایی که در قم بافته می شوند به دلیل ظرافت بالا بیشتر برای تزیین مورد استفاده قرار می گیرند. قالی های قم را می توان با توجه به رنگ های زمینه شناسایی کرد ، رنگ های تشکیل دهنده این قالی عموما رنگ های کرمی ، زرد و سفید عاجی می باشند. در این فرش ها خبری از ترنج ها و لچک ها نیست. در بیشتر موارد ۲ نقش دیده می شود که یکی سرو کوچک استلیزه شده است و دیگری هم نقش ظن السلطانی است.

شناسایی فرش کاشان
از دیگر فرش های معروف ایرانی فرش کاشان است. برای تشخیص فرش کاشان نیز می توان به بافت و پشم به کار رفته در بافت آن توجه کرد. بافت این فرش ها بسیار ظریف هستند و همچنین پشم هایی که برای بافتن آن استفاده می شوند از جمله پشم های مرینوس هستند که حالت مخملی دارند.

شناسایی فرش کرمان
فرشبافی در شهر کرمان نیز بسیار رایج می باشد و قالیبافان بسیاری در این استان فعال هستند. بسیاری از قالی هایی که قدمت طولانی دارند و گرانبها هستند متعلق به خطه کرمان هستند و یکی از مراکز تولید فرش ایرانی اصیل محسوب می شود. در فرش هایی که در این منطقه بافته می شوند طراحان آن بیشتر از نقش هایی مثل گل ، درخت و برگ استفاده می کنند که کویری بودن این منطقه در خلق این طرح ها چندان بی تاثیر نیست.

فرش های کرمان از جمله فرش های متنوع و شاد ایران هستند که در آن شاهد استفاده از طرح ها و رنگ های جذابی هستیم. بیشترین شهرت فرش های این خطه به دلیل رنگرزی آن است ؛ کرمان تنها منطقه ایست که در آن از رنگ آمیزی های بیگانه استفاده نمی شود همچنین این رنگ ها از تنوع بالایی برخوردار است و رنگ هایی که برای فرش ها استفاده می شود اکثرا رنگ های طبیعی است البته شایان ذکر است در سال های اخیر از رنگ های جوهری نیز استفاده شده است.