معیارهای درجه بندی فرش ماشینی

درجه بندی فرش ماشینی
همانطور که میدانید فرش های ماشینی در یک رتبه نیستند و بر اساس بافت و کیفیتشان به انواع مختلفی تقسیم و درجه بندی میشوند. بعنوان خریدار باید دقت داشته باشید فرشی که تهیه میکنید از نظر درجه بندی فرش ماشینی حتما درجه یک باشد چراکه کیفیت و دوام بیشتری خواهد داشت.

درجه بندی فرش ماشینی در کارخانه های تولید فرش توسط افراد خبره و کارشناس انجام میگیرد و در نهایت نیز در جدول درجه بندی فرش ماشینی ثبت میشود. لازم است بدانید که در کارخانجات معمولا طبق عیبی که بیشترین اثر منفی را ایجاد کرده باشد درجه کیفیت فرش مشخص میشود. برای تشخیص بهتر درجه ی فرش در ادامه شما را با انواع درجه بندی فرش ماشینی آشنا خواهیم کرد.

بطور کلی فرش های ماشینی موجود در بازار را با ۵ درجه بندی مختلف میتوان یافت که ایران مهر به توضیح کامل آنها میپردازد :

فرش ماشینی درجه یک یا (S)
از بارزترین خصوصیات یک فرش ماشینی درجه یک میتوان به مواردی اشاره کرد چون کامل و بدون عیب و نقص بودن اندازه نقشه ی آن ، یکسان بودن ارتفاع سطح قالی ، خوب بودن زیردست فرش ، عدم تکرار سیلندر ، عدم وجود تیغ خوردگی و بدون عیب و نقص بودن ریشه و زیگزاگ ها.

وجود نداشتن مواردی مانند خاب سوختگی و پارگی نخ خاب سرتاسری ، پارگی تار ، وصله ، کسری خاب ، هرگونه پارگی و سوراخ ، رو زدگی آهار و همچنین نخ خاب اضافی نیز در فرشهای ماشنی درجه یک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد که باید تک تک آنها را مورد بررسی قرار دهید. سایر ویژگیهایی که علاوه بر موارد گفته شده در یک فرش درجه یک باید وجود داشته باشد نیز عبارتند از :

اختلاف طول فرش در مقایسه با استاندارد نهایتا در حد۵% ±
وجود اختلاف ارتفاع خاب بین۱۰% ±
عدم وجود قلاب خوردگی در پشت فرش
مطابق بودن میزان آهار مصرفی در هر متر مربع قالی با استانداردهای تعریف شده
رفو شدگی های کمتر از ۵ سانتیمتر که حتما غیر قابل رؤیت نیز باشند
ارتفاع پرز در درجه بندی فرش ماشینی

 بیشتر بخوانید:  

تاریخچه فرش ماشینی در ایران

با مهمترین عیوب فرش‌ آشنا شوید

فرش ماشینی درجه یک و نیم یا (S1)

برخی ویژگیهای فرش های درجه یک و نیم با خصوصیات فرشهای درجه یک مشابه هستند مانند کامل و بدون نقص بودن اندازه نقشه ، خوب بودن زیردست ، اختلاف طول قالی ، مطابق استاندارد بودن مقدار آهار مصرفی در متر مربع فرش ، اختلاف ارتفاع خاب و … اما مواردی نیز وجود دارد که فرش های ماشینی درجه یک و نیم را از فرشهای درجه یک متفاوت میکنند از جمله حداکثر یک سانتیمتر بودن تکرار سیلندر ، وجود قلاب خوردگی در بخشی از سطح پشت فرش ، وجود حداکثر ۳ ردیف خرابی کارت ساده بافت ، وجود پارگی نخ خاب سرتاسری نهایتا تا ۴ ردیف ، اختلاف در خاب سطح فرش تا ۲۰% و کسری خاب حداکثر ۳ میلیمتر در خصوص فرش هایی با زمینه ساده و حداکثر ۵ میلیمتر در فرشهایی با زمینه های طرح دار.

نکته دیگر در خصوص فرش ماشینی درجه یک و نیم در مورد اشتباهات طراحی میباشد ، هرگونه اشتباه طراحی در فرش های این رتبه تنها تا ۳ ردیف قابل پذیرش خواهد بود.

فرش ماشینی درجه دو یا  (S2)
فرش های درجه دو علاوه بر داشتن یک سری از خصوصیات مشابه قبلی که گفته شد ویژگیهایی دارند که میتوان گفت بارزترین آنها عبارتند از کم بودن جا به جایی های نقشه ، تیغ خوردگیها ی بسیار کم و ناچیز ، اختلاف ارتفاع خاب تا نهایتا ۴ میلیمتر ، زیردست در حد قابل قبول ، وجود رو زدگی آهار اما به میزان کم ، عیب و ایرادهایی کم در قسمت ریشه و زیگزاگ ها ،  وجود رفو تاحداکثر ۱۵ سانتیمتر ، پارگی های نخ تا حد ۵ سانتیمتر ، وجود خاب سوختگی های ناچیز ، داشتن نخ خاب اضافی  و سرتاسری تا ۵ خط ، خرابی کارت ساده بافت تا حداکثر ۶ کارت.
چند ویژگی دیگر فرش ماشینی درجه دو که در تشخیص رتبه بندی ها موثر است را نیز میتوان تفاوت ۱۰ درصدی طول فرش با استاندارد ، حداکثر یک سانتیمتر کسری خاب در عرض فرش و عدم یکنواختی ارتفاع خاب سطح قالی تا ۵۰% دانست.

فرش ماشینی درجه سه یا  (S3)
فرش های درجه سه تفاوتهای زیادی با فرش هایی دارند که در رتبه بندی های بالاتری مثل درجه یک و یک و نیم هستند. از مهمترین مشخصات فرش های درجه سه میتوان به مواردی اشاره نمود چون قابل قبول بودن زیردست قالی ، وجود اختلاف ارتفاع خاب نهایتا تا ۴ میلیمتر ، تیغ خوردگی های کم ، جابجایی های زیاد نقشه ، وجود بیش از هفت ردیف پارگی نخ خاب سرتاسری ، خاب سوختگی های زیاد ، رفو شدگی بیش از ۱۵ سانتی متر ، وجود وصله اما در حد کم و ناچیز ، عیب و ایرادهای کم در قسمت ریشه و زیگزاگ ، وجود قلاب خوردگی در تمام پشت فرش ، داشتن بیش از ۱۰ خط سرتاسری نخ خاب اضافی ، وجود رو زدگی آهار ، کسری خاب بیشتر از یک سانتی متر ، عدم یکنواختی ارتفاع خاب سطح قالی نهایتا تا ۵۰% و وجود بیش از ۶ ردیف خرابی کارت ساده بافت.

لازم است بدانید اشتباهات طراحی در فرش ماشینی درجه سه نمیتواند بیش از ۶ ردیف باشد ، تکرار سیلندر معمولا بیش تر از ۱۰ کارت یا ۵ سانتیمتر است و همچنین اختلاف طول در مقایسه با استاندارد میتواند نهایتا تا۳۵% ± باشد.

فرش ماشینی درجه چهار یا  (S4)
فرش های ماشینی درجه چهار به فرش هایی گفته میشود که اختلاف طول آن ها از ۲۵ %±  تجاوز کند. این قالیها را بیشتر به شکل پادری و پشتی میبینیم که سایزهای رایج آنها نیز عبارتند از :

 ۷۰ ×۹۰  سانتیمتر
۷۵×۷۵ سانتیمتر
۷۵×۱۰۰ سانتیمتر
۷۰×۷۰ سانتیمتر

فرش ماشینی درجه پنج یا  ( S5)
فرش هایی که عرض آنها ۵ سانتیمتر و یا بیشتر با استاندارد اصلی اختلاف داشته باشد را درجه ۵ مینامند. این دسته از فرش ها کاربرد مفیدی نخواهند داشت و معمولا جزو ضایعات محسوب میشوند.